Road trip po USA: Nowy Meksyk, Santa Fe

   Był początek pandemii i bezprecedensowego lockdownu na terenie większości stanów USA. Miasta świeciły pustkami, Parki Narodowe USA zamykały się jeden po drugim, motele stawały się niedostępne dla turystów, a restauracje serwowały jedynie jedzenie na wynos. Będąc codziennie o krok od wprowadzanych obostrzeń, przejechałem prawie 5 tysięcy km. W drodze z Gór Skalistych w Colorado do miejscowości Page w Arizonie, zaplanowałem przejazd przez Nowy Meksyk z noclegiem w Santa Fe. 

W drodze przez Nowy Meksyk w kierunku Santa Fe

Budownictwo Earthship Biotecture

   Droga z granicy stanów Colorado i Nowy Meksyk wiedzie dolinami otoczonymi przez pasma Gór Skalistych. Typowa dla USA linia drogowa obfituje tu długie, monotonne, proste odcinki. Trasa ta byłaby z pewnością dużo bardziej nużąca, gdyby nie budowlane ciekawostki, które napotykamy przy drodze stanowej 64 (US Route 64). Na pustyni, w znacznej odległości od siebie, ulokowane są „kosmiczne” obiekty o dziwacznych kształtach. Tajemnica ich wyjątkowości wkrótce się wyjaśnia. Trafiłem na osiedle społeczności Earthship.

„Kosmiczne” budowle społeczności Earthship

   Filozofia budownictwa Earthship opiera się na tworzeniu samowystarczalnych, solarnych domów pasywnych. Do budowy wykorzystuje się materiały i surowce naturalne oraz pozyskane z recyclingu. Dom Earthship czerpie energię elektryczną z paneli fotowoltaicznych, a wodę z opadów deszczu. W kompleksach budowlanych Earthship roi się od zieleni, która oczyszcza powietrze i dostarcza pożywienia. Earthship Biostructure jest nowatorskim przykładem budownictwa ekonomicznego i ekologicznego. Domy pasywne mają w swym założeniu ograniczyć koszty życia praktycznie do zera. Twórcą koncepcji Earthship jest amerykański architekt Mike Reynolds. 

Dom budownictwa Earthship Biostructure

Most Rio Grande Gorge

   Tuż za osiedlem Earthship droga 64 przecina kanion rzeki Rio Grande. To jedna z najdłuższych rzek Ameryki Północnej, mierząca ponad 3 tys. km. Kilkanaście kilometrów przed miejscowością Taos, Rio Grande wyrzeźbiła głęboki na 200 m kanion, który stanowi naturalną barierę odgradzającą od siebie dwa brzegi rzeki.  

Kanion rzeki Rio Grande w okolicy Taos w Nowym Meksyku

   Przeprawa na drugą stroną możliwa jest dzięki wybudowanemu  w 1965 roku mostowi Rio Grande Gorge. Jest on na 10-tym miejscu najwyższych mostów USA. Złą sławę zyskał niestety dzięki popełnianym tu często samobójstwom. Most występował też w kilku hollywoodzkich produkcjach, m.in. w flmie Natural Born Killers, którego reżyserem był Oliver Stone.

Na moście Rio Grande Gorge

   Kierując się w stronę Santa Fe, mijamy Taos i kilka mniejszych miejscowości. Podążamy drogą nr 68, wzdłuż rzeki Rio Grange, której brzegi w tym miejscu łagodnie już opadają do tafli wody. Droga jest dzięki temu niezwykle malowniczo usytuowana. Można znaleźć tu wiele miejsc na zatrzymanie samochodu, odpoczynek i spacer przy rzece. Coraz częściej napotkać tu też można charakterystyczną zabudowę, która towarzyszy całej dalszej podróży przez Nowy Meksyk. 

Nad rzeką Rio Grande

   Wjeżdżając w zabudowania Santa Fe, uwagę przykuwają ceny paliwa na miejscowych stacjach. Jest ono w Nowym Meksyku ponad dwukrotnie niższe niż w Kalifornii. W przeliczeniu na PLN wychodzi jakieś 1,65 zł za litr. 🙂 

Santa Fe, stolica stanu Nowy Meksyk

   Santa Fe jest stolicą stanu Nowy Meksyk i jednym z najstarszych miast USA. Powstało ono w XVII w. jako ośrodek hiszpańskiej misji katolickiej. Jego pierwsza pełna nazwa z tego okresu to Villa Real de la Santa Fé de San Francisco de Asis. Miasto znajdowało się na terenie Meksyku aż do 1848 roku, kiedy to, w wyniku wojny amerykańsko-meksykańskiej, stało się częścią Stanów Zjednoczonych. 
   Santa Fe posiada oryginalną zabudowę, charakterystyczną dla architektury i kultury Indian Pueblo oraz okresu hiszpańskich początków miasta. 

Oryginalna zabudowa centrum Santa Fe

Pandemia, lockdown i opustoszałe miasto

   Santa Fe przyszło mi zwiedzać w początkach pandemii, w momencie wprowadzania lockdownu na terenie stanu Nowy Meksyk. Nocleg udało mi się zarezerwować na kilka dni przed wprowadzeniem zakazu podróży i korzystania z hoteli w celach turystycznych. Niestety wszystkie restauracje były zamknięte, można było tylko zamówić jedzenie na wynos. Z przyjemnością zjadłem jednak obiad w moim stylowym apartamencie. 🙂 

Stylowe wnętrza motelowego apartamentu

   O poranku wyruszyłem na 2-3 godzinny spacer po mieście. Centrum było zupełnie opustoszałe. Na ulicach spotkać można było tylko nielicznych bezdomnych. Większość sklepów była pozamykana, dostępnych było tylko kilka punktów z pamiątkami i wyrobami artystycznymi. Obraz wyludnionego miasta sprawiał nieco przygnębiające wrażenie, choć dzięki tej sytuacji udało mi się szybko zwiedzić najciekawsze zakątki miasta. Niestety, wszystkie zabytkowe obiekty były zamknięte, nie mogłem przez to zobaczyć m.in. sławnych Cudownych Schodów w kaplicy Loretto. 

Rynek i Pałac Gubernatorów

   Historyczne budynki starego miasta znajdują się blisko siebie i można je dosyć szybko zwiedzić. Przy rynku, który w normalnych czasach tętnił zapewne życiem, znajduje się Pałac Gubernatorów. Jest to najstarszy w USA, wciąż użytkowany, obiekt administracji publicznej. Wzdłuż ścian budynku wykładają obecnie swoje prace lokalni artyści. 

Katedra św. Franciszka z Asyżu

   W bliskiej odległości od rynku znajduje się zielony skwer, przy którym stoi katedra św. Franciszka z Asyżu. Zbudowana została w drugiej połowie XIX w. w stylu neoromańskim. Rozeta okienna nad głównym wejściem została sprowadzona z Francji. 

Katedra św. Franciszka z Asyżu

Kaplica Loretto

   Kaplica Loretto to dawny kościół rzymsko-katolicki, obecnie wykorzystywany jako muzeum i kaplica weselna. Znajduje się w nim jeden z najpopularniejszych zabytków miasta. Cudowne Schody zbudowane przez anonimowego cieślę w 1878 roku, do dnia dzisiejszego budzą podziw architektów, a okoliczności i detale ich powstania wymykają się logice. Nadanie im spiralnego kształtu wymagało zaawansowanej wiedzy i skomplikowanych obliczeń geometrycznych. Specjaliści twierdzą, że nawet w obecnych czasach wykonanie takiej konstrukcji bez wzmocnień stalowych byłoby niemal niemożliwe.      

   Tymczasem schody zbudował w 3 miesiące nieznany nikomu staruszek, który przybył pewnego dnia do miasta i zaoferował pomoc. Do ich budowy nie zostały użyte żadne metalowe gwoździe czy śruby, tylko drewniane kołki. Później okazało się, że drewno użyte do budowy schodów, pochodzi z drzew, które nie rosną w promieniu kilku tysięcy kilometrów od Santa Fe. Wierni nazywają te okoliczności cudem, choć Kościół katolicki odcina się od jednoznacznych opinii. Schody przyciągają jednak corocznie 250 tys. pielgrzymów.

Kaplica Loretto (po lewej)

Kaplica San Miguel

   Kaplica San Miguel to najstarsza budowla kościelna w Stanach Zjednoczonych. Została wybudowana w 1610 roku z cegły adobe, podobnie jak inne tutejsze budowle z tego okresu. W późniejszych czasach była ona kilkukrotnie przebudowywana. Po pożarze w 1680 została odbudowana do obecnego kształtu w 1710 roku. 

Kaplica San Miguel

Najstarszy dom w USA

   Tuż obok kaplicy San Miguel znajduje się budynek uważany za najstarszy dom mieszkalny w Stanach Zjednoczonych. Jego powstanie datowane jest na 1646 rok. Obecnie mieści się w nim malutka galeria indiańskiego rękodzieła, która podczas mojego pobytu była jednak zamknięta.

Najstarszy budynek mieszkalny w USA

   Każdy budynek historycznej części Santa Fe jest właściwie ciekawy i posiada zapewne bogatą historię. W zabudowaniach tych mieszczą się obecnie restauracje, galerie sztuki, sklepy. Niestety prawie wszystkie były w tym czasie pozamykane. Ciekawostką spotykaną podczas spaceru uliczkami miasta, są suszące się na słońcu czerwone papryczki, wieszane na drzwiach, płotach czy słupach. 
   Moja wycieczka po centrum miasta dobiegała końca. W dalszą podróż udałem się do kolejnego historycznego miasta – Albuquerque.

Historyczne centrum miasta Santa Fe

Albuquerque

   Mimo, że Albuquerque to obecnie największe miasto i główny ośrodek przemysłowy stanu Nowy Meksyk, to historyczne Stare Miasto posiada swój niewątpliwy urok. Znajdziemy tu zabudowę podobną do tej z Santa Fe. 

Kościół San Felipe de Neri

   Centrum miasta skupione jest wokół rynku, przy którym znajduje się kościół San Felipe de Neri. Uliczki w historycznym downtown pełne są restauracji, galerii sztuki, sklepów z biżuterią artystyczną i odzieżą. Niestety, z powodu pandemicznych obostrzeń, miasto również wyglądało na wymarłe. Działały tylko nieliczne sklepiki i restauracje z jedzeniem na wynos. Na ulicach spotkać można było pojedyncze osoby. Sama zabudowa miasta wydaje mi się być nawet ciekawsza, niż w Santa Fe. Pełne ludzi restauracje i kafejki muszą tu stwarzać fantastyczną atmosferę w normalnych czasach. 

Historyczne centrum miasta Albuquerque

   Przez Albuquerque przepływa rzeka Rio Grande. Prowadzi też tędy linia słynnej Route 66. Po oryginale nie pozostało tutaj zbyt wiele, ale po wyjeździe z miasta można przejechać kilka odcinków tej kultowej drogi w pierwotnym przebiegu. 

Po oryginalnej Route 66 w Albuquerque pozostały tylko pamiątkowe znaki 🙂

Route 66

   Kolejny etap mojej podróży prowadził do miejscowości Page w Arizonie. Zmierzając w jego kierunku starałem się trzymać starych, oryginalnych odcinków Route 66. Na terenach Nowego Meksyku trasa najsławniejszej drogi Ameryki została zabudowana autostradą nr 40. W niektórych miejscach można jednak zjechać z autostrady na pozostałe fragmenty starej Route 66.

Fragment oryginalnego odcinka słynnej Route 66

   Jeden z nielicznych „żyjących” fragmentów starej drogi przebiega przez miasteczko Grants. Route 66 przebiegająca w tym miejscu przez miasto cały czas tętni życiem. Ducha ikonicznej drogi czuć było tu nawet w czasie trwającej pandemii. Pozostałe odcinki Route 66 w tym rejonie są już bardziej zaniedbane. Napotkamy na nich opuszczone stacje benzynowe, poczty, motele. Smutny znak zmieniających się czasów. 

Opuszczone zabytki Route 66

   Po przejechaniu Grants wróciłem na autostradę, zmierzając na północny-zachód w stronę terytoriów rezerwatu Indian Nawajo w Arizonie. Teren stawał się coraz bardziej odludny i pustynny… Ale o tym w jednym z kolejnych artykułów. 🙂

Z serii Roadtripy po USA przeczytaj także: Park Narodowy Zion